Boerenstand

Start
Laatste nieuws
Biografie
Bibliografie
Jeugdboeken
Column
Eerder verschenen
Links 

 

 

terug

DE BOERENSTAND

Onlangs verscheen het boek "Standhouden door veranderingen", een boek over de honderdjarige Limburgse Land- en Tuinbouwbond. De schrijver Jan Korsten leverde een fraai werkstuk af, dat mooi is uitgegeven en verluchtigd werd met vele foto's van vroeger tot nu. Het is een boek over boeren, maar het vreemde is dat ik na lezing  heb besloten het woord "boer" voorgoed in het geschiedenisboek te schrijven, zoals de belangenvereniging van de landbouwers dat trouwens al lang gedaan blijkt te hebben. Er zijn geen boeren meer. Het begrip boer is alleen nog een beroep dat burgers aan ondernemers in de landbouw toedichten, hoewel die het boerenvak al lang geleden vaarwel hebben gezegd en agrarische ondernemers zijn geworden. Het boek beschrijft hoe de landbouw in Limburg een steeds hogere en steeds meer geïndustrialiseerde vlucht heeft genomen.
Merkwaardig is dat het boek juist door zijn volledigheid ook de ondergang van de boerenstand beschrijft. Hoewel het daar niet over gaat leest men eruit dat het met de boer, die zich in de afgelopen eeuw had opgewerkt van een armoedzaaier tot een gerespecteerd burger, is afgelopen. De boer die aanzien had verworven binnen en buiten zijn eigen boerenstand. De boer die zijn akkers ploegt en inzaait en zijn vruchten oogst, die een stal met varkens en koeien heeft, die minstens een toom kippen op het erf houdt en misschien ook nog een paar trotse pauwen op zijn dak heeft zitten. De boer die achter zijn tuin een huisweitje heeft, een fruitgaard met appels, peren en kersen en een moestuin die is afgebiesd met buxus en bessenstruiken. De boer die woont in een boerderij. Hij haalt zijn inkomsten uit alle poten van zijn gemengd bedrijf, die ook allemaal op elkaar zijn afgestemd. Op het veld verÂbouwt hij het voer voor zijn dieren, en zijn beesten leveren hem de mest voor zijn akkers en de moestuin waar hij zelf uit eet. De eieren verkoopt hij aan de deur of aan de eiermijn en een keer per jaar hangt er op de plaats een varken aan de ladder en wordt het zwarte brood belegd met balkenbrij. Een boer die alles weet van dieren en planten en die de waarde kent van het geld dat met centen en stuivers bij elkaar wordt verdiend, om er zijn belasting en het schoolgeld van zijn kinderen mee te betalen.
Het boek laat veel van deze boeren zien, zoals ze zich in deze eeuw in Limburg uit de armoe omhoog hebben gewerkt, boeren zoals ze op mijn netvlies staan, maar zoals ze er niet meer zijn. Boeren die het eindelijk beter kregen, zo goed zelfs dat de boer een handelspartner werd van de boerenleenbanken die door de boeren zelf waren opgericht om hen terzijde te staan. De banken die de boer de weg van de grootschaligheid opwezen, zodat de boer een landbouwer werd, een partner in geldzaken die nu in een jaar meer rente moet betalen dan hij vroeger verdiende. De agrarische ondernemers van vandaag houden zich elk nog maar met een klein deel van het gemengd bedrijf van hun grootouders bezig, maar dat deeltje hebben ze onder de loep van de toekomstvoorspellers van de LLTB enorm uitvergroot. Stallen met honderden koeien, varkenshokken met meer dan tienduizend dieren, kippenbedrijven met een half miljoen eierproducenten. En in de boerderijen, waaromheen nog huisweitjes en een moestuin liggen, wonen heden ten dage mensen die de boel hebben opgekocht van de boeren die de strijd met de banken en de glazen bolkijkers hebben verloren en werden weggesaneerd. Misschien weten ze niet eens meer dat er vroeger boeren hebben bestaan.
 (Valkhof Pers, Nijmegen. ISBN 90.5625.009.4)


terug

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Copyright: Ton van Reen.
Contact: tonvanreen@planet.nl