Als geen ander kent Ton van Reen de sfeer van het leven in de Peel. Veel van zijn boeken spelen zich af in de streek waar hij opgroeide.

Om dat over te brengen spit Ton van Reen de geschiedenissen waar hij over schrijft helemaal uit. Deze grondigheid is in al zijn boeken terug te vinden, zowel in die voor de jeugd als in die voor volwassenen.

In Gestolen jeugd bereikt deze benadering haar hoogtepunt.

Het boek is meer dan een biografie van enkele oorlogsslachtoffers. Ton van Reen is erin geslaagd om op basis van de bizarre ervaringen van Leo en Dora Steeghs een verhaal te vertellen dat laat zien wat oorlog doet met de mens. Hij doet dat met een dusdanige verbeeldingskracht, dat het herkenbaar is voor de jeugd van toen en nu.

Zelf verklaart hij: "Toen mij gevraagd werd een boek over de deportaties en dwangarbeid in de Tweede Wereldoorlog te schrijven, dacht ik in eerste instantie aan een geschiedkundig werk. Maar al snel werd mij duidelijk dat zo'n boek te beperkt zou zijn. Wat begrijpen jonge mensen van nu van de deportaties en dwangarbeid, als ze de achtergronden van de oorlog niet kennen ? Het leek me noodzakelijk een boek te schrijven over de hele oorlog, met een hoofdpersoon die als dieptepunt dwangarbeid moet verrichten.

Maar daar bleef het niet bij. Al schrijvend kwam ik erachter dat ook de periode v66r de oorlog -de mobilisatie van het leger -niet mocht ontbreken. En toen het boek al schrijvenderwijs bij 5 mei 1945 was aangekomen, bleek het ook no dig om de lezer over de vreugde van de bevrijding heen te tillen en hem in de harde werkelijkheid van 1946 te laten terugkeren; het jaar waarin duidelijk werd dat er weer geknokt moest worden voor het bestaan.

En ook het jaar waarin de eerste gedachten over emigratie opkwamen bij mensen die in Nederland geen toekomst zagen. Ik wilde laten zien hoe velen teleurgesteld waren over het feit dat de idealen die waren gesmeed in kerkers en schuilkelders,minder slijtvast bleken dan verwacht. Om het boek interessant te maken voor jonge lezers, besloot ik de hoofdpersonen zelf kinderen in oorlogstijd te laten zijn. Ik kende het verhaal van Leo Steeghs (ik heb nog in de klas gezeten bij Ted Steeghs, de jongere broer van Dora en Leo), en realiseerde me dat hij in 1939 tien jaar oud was, en zestien toen de oorlog was afgelopen. Een echt 'kind in oorlogstijd'.

Een andere hoofdpersoon vond ik in Leo's oudere zus Dora. Ook zij was nog een kind toen de oorlog begon, en in 1946 een jonge vrouw van zeventien. Dora en Lei hebben veel meegemaakt in de oorlog, maar sommige cruciale aspecten van die tijd hebben ze niet van dichtbij beleefd. De vervolging van joden, zigeuners, homoseksuelen en geestelijk gehandicapten moet geheel of gedeeltelijk aan hen voorbijgegaan zijn. Ook die feiten wilde ik in mijn boek aan de orde laten komen, om het te laten kloppen met wat we nu weten van de oorlog. Zo is het boek geen biografie geworden, maar een roman. Een roman waarvan ik hoop dat hij jonge en oudere lezers zal boeien. Voor de een zal het een eye-opener zijn en de ander zal het een schok van herkenning geven."

terug

Copyright: Ton van Reen.
Contact: tonvanreen@planet.nl